Şinasi'nin "Münacaat" şiirinin beyitleri ve açıklamaları

Bir Şark Rüzgârı Geliyor Watson

 “Bir şeyi saklamanın en iyi yolu, onu herkesin görebileceği bir yere koymaktır”

          4 Ekim 2014 günü gazetelere “Sherlock Holmes'un gizemi çözüldü, kayıp film bulundu” manşeti atılmıştı. Ooo Sherlock mu alırım bi dal, mantığıyla sayfalar içine gömüldüm. 1916 yılı çıkışlı sessiz Sherlock Holmes klasiğinin Fransız film arşivinde bulunduğu yazıyordu. Sir Doyle’un isteği ile Sherlock için Amerikalı aktör ve oyun yazarı olan William Gillette'in rol aldığı bu film kataloglama sırasında bir kargaşaya kurban gitmiş. Neyse ki dijital düzenlemeler ile 2015 Ocak ayında önce Fransa’da sonra da Amerika’da gösterime girecekmiş.

          Başka bir anekdota geçmek gerekirse, geçen yıl kitap fuarında bir elimde liste bir elimde fuar planlaması dolanıp duruyorum. İçerisi çok kalabalık... Fakat bilinçli bir okur kitlesi var. Hemen hemen herkesin hedefindeki kitaplar ve yayın evleri belli. O kalabalığın içinde hızlıca alışverişimi tamamlama derdindeyim. Önceki gece ödevimi yapıp listeyi yerleşim planına göre sıraladığım için birbirine yakın stantlarda bulunan kitaplara ulaşımım rahat oluyor. Belirlediğim bir kitabı satın almak için Everest yayınlarında buluyorum soluğu. Standta bulunan Sherlock Holmes’in ciltli kitabına takılıyor gözüm. Kitap “did you miss me” diye bağırıyor adeta. Sırt çantamda kitaplar, elimdeki listenin sonu ve suyunu çekmiş bir cüzdan… O an saniyeler içinde aklımdan geçen finansal muhasebem. Elim titreye tireye kitabın kapağını kaldırıyorum. Renkli, resimli, açıklamalı, 763 sayfa kaliteli baskı ve görsel şölen ile sunulmuş tam bir hazine.

Sir Arthur Conan Doyle zenginliğini tüm dünyaya bir kitap ile bahşetmiş yegane insan! Kitabın hangi hikâyeleri kapsadığını öğrenmek için içindekiler kısmına baktım. Bu bölüme göz gezdirirken eserin tam bir inceleme mantığıyla ele alındığını fark ettim. Başlarda bir parçada “Abdülhamit ve Sherlock” diye atılan bir başlık ilgilimi çekti. Çevirip açtım sayfayı. Biraz göz gezdirdim… Türk edebiyat tarihinde Sherlock Holmes  rüzgarı II.Meşrutiyet dönemi  sonrasında Faik Sabri Duranın sayesinde esmiş olduğunu biliyordum. Lakin o olay öyle değilmiş... Ayaküstü okuduğum bir parçada polisiye romanlara olan merakıyla bilinen Abdülhamid döneminde çevrildiği yazıyordu. Sherlock Holmes hikâyelerini çeviri bürosunda çalışan “Corci” isimli çevirmen tarafından, bir gazetenin içinden tesadüfen çevrildiğini okudum. Sonra biraz daha inceledim ve kitabın mantığını çözdüm. Kitap o kadar kapsamlıydı ki içinde yok yoktu… Sir Arthur Conan Doyle’in kim olduğundan tutun, kitabın dünya çapındaki etkisine, Türk edebiyat tarihine nasıl girdine, eserin kimin ağzından anlatıldığına kadar detaylı bir inceleme örneği verilmişti. Ardından Sherlock’un macera dolu dünyası sunulmuş ve birbirinden güzel hikâyeleri sıralanmıştı. İnanamadım! Bir Sherlocked (Sherlock hayranları için kullanılır) olarak kitaba âşık oldum. Kitabın sonlarına doğru geldiğimde eserin kronolojik bir tablo verdiğini gördüm. Sherlock’un ve Dr. Watson’un hayatına göre, Sir Doyle’un, İngiltere’nin, Avrupa’nın ve dünyanın durumu verilmiş tam bir hazine.

En son satış görevlisinin sesiyle gerçek dünyaya uyandığımı hatırlıyorum. “…mısınız?” ile biten bir şey söylemişti lakin ben başını yakalayamamıştım. Sağ olsun boş bakışlarımdan anlamış olsa gerek sorusunu yineledi. “Sherlocked” mısınız? Eğer bir kişi size “hayranı mısınız” yerine “Sherlocked mısınız” diye soruyorsa, “aaa bak bende öyleyim” demektir. Vurucu bir dizi sohbeti ve ardından gelen indirim. Sonuç olarak, şu an Sherlock’un kendileri 221B Baker Street’te değil de kütüphanemde ikamet etmekte. 

Bu arada Everest yayınlarının revize etmeden önceki yayınlanan bu yazım için bana teşekkürü olarak doğum günüme hitaben bu yıl eylül ayında kitabın II. cildinin de çıktığını belirtmek isterim. Belki de ben gelişmeleri kendime yorumlamış olabilirim. Bu da bir ihtimal tabii… Kitapta Doyle'ün 1903-1927 yıllarında Strand Magazine’de yayımladığı; Sherlock Holmes'un Dönüşü, Son Selam ve Sherlock Holmes’un Vaka Kitabı öykülerini tıpkıbasımına yer verilmiş. Bana sorarsanız bu eseri efsane yapan yanı Sherlock hakkında teorilere yer veren notlara yer verilmesi. Ama sonuç olarak bu 1078 sayfalık eseri henüz kütüphaneme ekleyebilmiş değilim. İşte bu tam olarak dramdır. Neyse ki kendimi Kemal Sunal gibi aman canım kitap fuarına şunun şurasında ne kaldı diyerek gün be gün teselli etmekteyim.  

Konu diziden açılmışken “Star Wars bile vizyona girdi, senin tribin kime?” diye soran kitleye Steven Moffat "Her bölümü film gibi çekiyoruz, her iki yılda 3 tane film çekiyoruz aslında. Herkes söylenip duruyor, ama beklemeye değer. Sherlock'u özel yapanda bu." Demiş ve 2016’nın ilk gününde hazırladığı özel bölümü ile gönlümüzü almıştı. Bayan Ricoletti'nin hayaleti tüm beyaz gelinlik hayali kuran kızlarımıza selamını çaktı. Öte yandan Sherlock, izleyici kitlesi edinmek için kendini kasmayan, gayet rahat takılan bir dizidir. Bir Sherlocked yeni sezonu beklerken rahatlıkla hamile kalıp çocuğunun ilk yaşını kutlayabilir. IMDb den 9,3 puan ile adından söz ettirmektedir. Sir Doyle’nin hazinesi günümüz koşullarına Mark Gatiss ve Steven Moffat tarafından uyarlanmıştır. 2010 yılında 90dk’lık ilk bölümü ile patlama yaşayan dizi 2012, 2013 yıllarında sezon finali verdi. Her sezon film kalitesinde toplam üç bölüm bulunan dizi 4. ve 5. Sezonlar için de onay aldı.

Kitaplarına paralel burada olayları Dr. John Watson anı defterine değil de bloguna yazmakta. Artık 21.yy’da yaşayan Sherlock otomobile, uçağa binmekte. Cep telefonu kullanılmakta ve şehirlerde büyük reklam TV’leri yer almaktadır. Sherlock abisi Mycroft gibi gözlem gücü yüksek kanun adamıdır. Abisi gibi devlete bağlı değil, özel dedektif olarak olayları çözer. Aldığı davalarda çok seçicidir. Onda düşünce, mantık ve detay sistematik bir şekilde ilerlemiştir. Aseksüel bir kişiliği bulunmakta ve birçok insansı duyguya anlam verememektedir. Ortada çözülecek bir dava ya da aklını kurcalayan bir olay olmadıkça, düşünce gücüden kaçmak için uyarıcı kullanır. Çünkü zihni onu rahat bıkamamaktadır. Normalde de pipo, puro, sigara tüketir. Sürekli sorgulayan zihni bazen aşırıya kaçacak kadar ileriye gider. Mentalist özellik gösterir. "Kanunun diğer yanında yer alsaydım en başarılı suçlu olurdum" diyecek kadar mütevazıdir. Kendisinden başka tek bir kişinin zihin yapısına ve kendisine hayrandır; İrene Adler. Onun fotoğrafını saklamaktadır. Kendisini, Kasım 2015’te İngiltere Kraliçesi tarafından "Britanya İmparatorluğu Onursal Mükemmeliyet Önderliği" nişanına layık görülen Benedict Cumberbatch oynamakta. Ev arkadaşı aynı zamanda tek ve en yakın dostu Askeriyeden emekli Dr. John Watson’dur. Dr. Watson’ısa bizim bildiğimiz sevimli Hobbit Martin Freeman canlandırmaktadır.

Bir anekdota göre (dikkat spoiler içerir) Sir Doyle boş zamanlarında kendini iyi hissetmek için yazmaya başladığı Sherlock Holmes’ü daha sonraları devam ettirmek istememiş ve yazmaya zaman ayıramayacağını söyleyip, yayınlamamaları için basım evlerinden yüksek rakamlar talep etmiştir. Fakat bu planı başarısız olmuş basım evleri daha fazlasını ödemiştir. O da Sherlock’tan kurtulmanın yolu olarak onu "Son Dava" hikâyesinde öldürmekte bulmuştur. Kendisini haklı göstermek adına Sherlock’un karşısına en az onun kadar zeki lakin kötü versiyonunu koymuştur. Bu kötü versiyonun adı Moriarty’dir. Sherlock böylesine güç bir düşmanı yenebilmek için Moriarty ile birlikte şelaleden aşağıya düşecek ve ölecektir. Fakat bu ölüm İngiliz hayranlarca günlerce sokaklarda protesto edilince Sherlock’u küçük akıl oyunları ile kurtulduğunu söyleyecek ve yeniden canlandıracaktır. Yazar bu öldürme amacına ancak I.Dünya savaşında ulaşabilmiştir.

Böylesine bir kahramanı daha o dönem insanı bile kaybetmeyi göze alamazken 21.yy’da büyük bir Sherlocked fan kitlesinin bulunması eserin kalitesini göstermektedir. Günümüzde farklı farklı yayın evlerinden çıkan baskıları, dizileri ve film sektöründeki sayısız farklı yorumları azımsanmayacak ölçüde değerlidir. Film konusunda da favorim IMDb de 7,6 yı kucaklayan Robert Downey Jr. versiyonudur. İzlemenizi tavsiye ederim.

İngiltere yayını ile aynı anda, 1 Ocak Cuma gecesi 23:30'da TLC'de yayımlanacak bölüm linktedir;

http://dizimag.co/sherlock/4-sezon-00-bolum-izle-dizi.html

MUTLU YILLAR

kaynakça:
*http://www.gazetevatan.com/sherlock-holmes-un-gizemi-cozuldu-kayip-film-bulundu-684008-editorun-secimi/