Şeyh Galip 1

A
Gazel mef’ûlü / fâ’ilâtü / mefâ’îlü / fâ’ilün
1)
Sâgar habâb-ı mevce-i mehtâbdır bana bu şeb
Fânûs bahr-ı nûrda girdâbdır bu şeb
Benim için bu gece kadeh, ay ışığı dalgasının yarattığı hava kabarcığıdır. Nur denizindeki girdap ise bir lambadır. Bahr-ı nur, ışık denizi anlamında kullanılmıştır.
2)
Neden yâd-ı çeşm-i siyeh-mest-i yâr ile
Peygûle-gir-i kûşe-i mihrâbdır bu şeb
Neden, bu gece sevgilinin aşırı sarhoş gözünü hatırlayarak mihrabın köşesine sığınmışlardır. Sevgilinin gözü daima sarhoş sıfatıyla anılır.
3)
Yek-reng feyz-i sâkî ile bezm-i gülsitân
Her câm-ı bâde bir gül-i sirâbdır bu şeb
İçki dağıtan güzelin bol bol şarap doldurmasıyla gül bahçesi meclisi kıpkırmızı oldu. Bu gece her şarap kadehi suya kanmış gül gibidir. Renkle ve içkiyle ilgili kelimeler tenasüplüdür. Feyz ise bolluk, bereket anlamındadır. Çoğunlukla su ile birlikte kullanılır.
4)
Rûşen-dilân ‘ıkd-ı güherden nişân verir
Pervîn sirişk-i meclis-i ahbâbdır bu şeb
Meclisteki aydınlık gönüllü dostlar, şeklen bir gerdanlığı anımsatıyorlar. Bu gece dostlar meclisinde akan gözyaşı ise Ülker yıldızına benziyor.
5)
Çeşm ıztırâb-ı lerziş-i endâm-ı yârda
Her katre eşk dâne-i sîm-âbdır bu şeb
Göz, sevgilinin salınışının ıstırabında her damla göz yaşı bu gece kanlı bir su tanesidir.


6)
Müjgân-ı ehl-i ‘aşk biter câm-ı hârde
Gülzâr seyr-i çeşme-yi hûnâbdır bu şeb
Aşk ehlinin kirpikleri dikenlik yerde biter. Bu gece gül bahçesi, kanlı çeşmeye dönüşmüştür. Kanlı çeşme ifadesi ile gözyaşı kastedilmektedir. Aşığın ağlayıp kirpiklerinin ıslanmasıyla kirpikleri bir diken gibi büyümektedir
7)
İtdim zeban-ı şule-i hamuş harf-ı aşk
Dil guft u şevkıyle bitabdır bu şeb
Alev dilini sessiz ettim, gönül b gece söylenenlerin şevkiyle güçsüz kalmıştır.
8)
Seng-i nişân hâbde tîz eyler el-hazer
Tig-i nigâhı sanma girân-hâbdır bu şeb
Sevgilinin bir kılıca benzeyen bakışını bu gece derin uykuda sanma. Dikkat et, uykunun arasında bu kılıcı keskinleştirmektedir. Beyitte mübalağa vardır.
9)
Gâlib nigâh-ı vasfını tesvîd eder meger
Kagıd siyeh bahâr-ı mey-i nâbdır bu şeb
Galib, senin bakışının niteliklerini karalıyor. Kağıt, saf şarabın etkisiyle, siyah çiçeklerle dolmuştur.






Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Şinasi'nin "Münacaat" şiirinin beyitleri ve açıklamaları

MÜNACAT ŞİİRİNİN ÇEVİRİSİ

DİRSE HAN OĞLU BOĞAÇ HAN DESTANINDAKİ MOTİFLER